Сэтгэлгээний зөрүү

Япон улсад үйлдвэрлэл маш нарийн зохион байгуулалттай хөгжсөн байдаг гэдгийг бүгд мэднэ.
Нэг хөгийн юм бичмээр санагдчихлаа. Ухаандаа улсын хөгжлийн түвшингээс шалтгаалан хүний сэтгэхүйн зөрүүний тухай юм уу даа.
Хэдэн жилийн өмнө нэгэн үйлдвэрийн барилга угсралтын ажил дээр Япон инженертэй хамтран ажиллаж байв.
Намар болж Монгол хүний сэтгэлгээгээр бол хүйтний ам наашилж, хөхүүрийн ам цаашилж байсан цаг.
Уурын тогоо угсрах ажил дуусч байтал барилгын ажил жаахан оройтсноос болоод яндан хийх ажил нилээд яаруу хийлгэх болов оо.
Гайтай нь анх туслан гүйцэтгэгч компанитайгаа гэрээ хийхдээ яндангийн яршиг түвэгтэй ажлыг огт оруулаагүй байсан болохоор өөр хүмүүсээр хийлгэх үү? эсвэл туслан гүйцэтгэгч компаний ажлын завыг харж нэмэлт ажил хэмээн, гэрээний үнийн дүнг өөрчилөх үү? гэдэг асуудал тулгарч ирэв.
Нэг өглөө ажилдаа иртэл, "талбай дээр зураг төслийн дагуу яндан хийх хоолой ирсэн байна. Түүнийг тайрч гагнах "гагнуурчин" компанийг ол" гэж гадаад мэргэжилтэн лүндэн буулгав. Би дотроо гагнуурчны компани гэж тусдаа байдаггүй гэж тайлбар барих гэснээ болиод нэг найздаа үнэ хөлс тохирон гайтай янданг гагнуулан бэлэн болголоо.
За тэгээд яндан угсрахад бэлэн болсныг хэлтэл "яндан угсралтын мэргэжлийн компани дууд" гэдгийн. Элэг хөших дөхсөн боловч яадаг ийдгийг нь мэдэх гээд жаахан явуулмаар санагдаад бас нөгөө найздаа хэлж, найз маань кран мрантай ирээд угсарчихаад мөнгөө авчихлаа.
Ингээд барилгын бусад ажлын явцыг харан хэд хоног байж байтал, манай гадаад инженер надтай хийх ажлаа зөвлөлдөж байхдаа, их л бодож болгоосон царай гарган, "Танай улс ийм хүйтэн цаг агаартай нутаг тул янданг дулаалах мэргэжлийн дулаалгын компани гэж байх ёстой. Ирэх долоо хоногийн 3 дахь өдрөөс 5 дахь өдрийн хооронд янданг тусгай мэргэжлийн компаниар дулаалуулах ажлыг зохион байгуул" гэж авдгийн. Үгүй мөн ярина ярина гэхэд хэ хэ. Энэ яваа насандаа яндан дулаалах мэргэжлийн компани байхыг сонссон биш, золтой л инээчихсэнгүй арайхийн инээдээ барьлаа. Ядаж байхад тэр инженер их дарганцар нөхөр л дөө.
Даргын тушаал хойно яахав дээ янданчин найздаа хэлээд янданг дулаалуулах боллоо. Яндан дулаалах ажил эхлэж байна гэтэл гадаад инженер маань талбай дээр очиж үзжээ. Талбайгаас надруу утсаар ярьж байна. "Заяа энд нэг андуурал болсон шиг байна. "Дулаалгачин биш, янданчин ирээд ажиллаж байна" гэдгийн. Би утсаар баахан тайлбар тавиад санаа зоволтгүй, хийчихнэ гэж тайвшируултал " Чи боддоо, эхлээд гагнуурчин, дараа нь янданчин, дараа нь дулаалгачин, энэ гурав чинь гурван өөр ажил шүү дээ, нэг л хүн хийгээд байхын, би сайн ойлгохгүй байна" гэж хадуурч байвал яах уу.
Энэ тухай сүүлд нь "Янданчин" найздаа хэлтэл "Эр хүн, туг ч барина, тугал ч хариулна" гэж бөөн инээдэм болж билээ.
Япон улс хэдэн сая хүнтэй билээ дээ. Тэр Япон инженер яг л Японд байгаа юм шиг сэтгээд, Монголд тэр үйлдэл дамжлага бүрт компани байгуулаад байвал, бүгд компаний захирал болно биз дээ.
Харин Японд бол бүх юмыг дамжлага дамжлагаараа нь салган бэлтгэн нийлүүлэгчид хийж дараагийн дамжлагат ирмэгц дараагийн компани авч хийдэг. Хөөрхий тэр Япон инженерийн буруу ч юу байхав. Хөгжлийнхөө түвшингээр л сэтгээд яриад байхад, би бас хөгжлийнхөө түвшинд сэтгээд, цаашлуулаад л... ккк гэсэн.