Зуны халуун өдрүүд өнгөрч, нэг үгээр хэлбэл хүйтний ам наашилж, хөхүүрийн ам цаашиж байгаа цагтай зэрэгцээд өргөн хэрэглээний барааны үнэ нэмэгдэж эхэллээ. Цалин нэмэгдээгүй байтал, юмны үнэ өсөх нь хүмүүсийг ихээхэн бухимдуулж, жирийн албан хаагчийн "Цалингаараа ч барахгүй нь дээ" гэсэн бодлыг улам бататгаж өгөх мэт. Ингэхэд "Танайд зарим юмны үнэ дэлхийн зах зээл дээрээс ч хэт үнэтэй байна" гэх үгийг яагаад жирийн нэг муу орчуулагч сонсоход хүрдэг юм болоо? Нэгэн жишээн дээр мунхаг би тайлбар хийхийг хичээе. Монголд төмрийн ордыг одоогоор ашиглахгүй байгаа болохоор бид хуучин төмрийн хаягдлыг DMP буюу бидний хэлж заншсанаар Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэрт цуйвж, барилгын материалын арматуруудыг дотооддоо үйлдвэрлэдэг. Чанарын хувьд сайн, олон улсын чанарын стандартуудыг (ISO 9001, JIS-G-3112, MNS) хангасан манай улсын өмнөө барих брэндүүдийн нэг яах аргагүй мөн билээ. Чанартай бөгөөд эрэлттэй бүтээгдэхүүн зах зээл дээр өндөр үнэтэй байдаг хуулийн дагуу бас ч чамгүй үнэтэй. /1 тн арматур 760,0 мянган төгрөг/ Олдоц ховор тул бага хэмжээгээр хэрэглэх төмрийг хуучин төмөр зардаг захаас худалдаж авахаар боллоо гэж саная. Компаниудын гүйдэг няравын хэлж байгаа үнийг хувийн жингээр нь хөөн бодоход үйлдвэрээс шинээр гарч байгаа төмрөөс ч үнэтэй тусдаг. Яагаад гэвэл хуучин төмрийн зах дээр ажиллаж байгаа наймаачин /ченж гэдэг/ өөрийн олох ашиг дээр худалдан авагчийг зуучилж өгсөн зуучлагч /таньдаг хүн/ гүйдэг няравын хүртэх хувийг оролцуулна. За тэгээд хувь хүртэх хэн хэн байна бүгдийг нь оруулна шүү дээ. Жолооч, бас бус наймаа хийж байхад процессийг мэдсэн бүхэнд хувь хүртээнэ. Хүртэх хувь хэмжээ нь хүртэл тогтсон ханштай гэнэлээ. Доод тал нь үнийн дүнгийн 10% гэсэн байхаа. Ингээд л Монголд дэлхийн зах зээл дээрээс юм үнэтэй болж, хүмүүс ч зөвхөн цалингаараа амьдрах арга сүвэгчлэхгүй, цалингаасаа бусад орлогыг өөртөө оруулж чаддаг байна. Үгүй ер нь ичих булчирхай байна уу? ТӨҮГ болон альваа төрийн гэсэн байгууллагууд өмчийг иймэрхүү байдлаар шамшигдуулдаг. Үүнийгээ бас хаялагатай ажил, хаялага муутай гэх мэтээр ангилчихна. Дээрхи байдал өөр ямар ч байгууллага дээр гарч байдаг. Хувийн байгууллага арай бага шамшигдуулдаг байх. Эзэн нь өөрийн юмандаа сайн хяналт тавихгүй бол хөрөнгийн эзэн амаараа шороо үмхэнэ гэсэн үг. За тэгээд гадаадын хөрөнгөөр санхүүжигдэж байгаа элдэв төсөлүүд байна. Төсөл дээр ажиллаж байгаа гэж сонсвол, бусад хүмүүс мөнгөөр бороо орж байдаг юм шигээр л төсөөлдөг. Арай дэндүү байгаа биз. Энэхүү хөрөнгө мөнгийг шамшигдуулж байгаадаа огтоос юман чинээ бодохгүй шүү. Дээрхи жишээн дээрээ эргээд тайлбарлахад хэт үнэтэй нөөцийг "орц"-д оруулахаар бүтээгдэхүүн болж байгаа "гарц"-н үнэ өсөхөөс яах билээ. Үнийг тогтоохдоо өртөгт суурилах аргаар эсвэл ихэнх тохиолдолд зах зээлийн үнээр тогтоодог. Бид өөрөө өөрсдийнхөө цалингаараа амьдрах алтан боломжийг алдагдуулаад байгаа юм биш үү????
No comments:
Post a Comment